MARIENVELDE – Normaal dien je een indicatie te hebben of doet de gemeente onderzoek naar jou als je (financiële) ondersteuning voor zorg uit de Wmo-regeling wilt ontvangen. Mariënvelders hoeven dat niet. Zij kunnen allemaal naar de dagzorg in de BMV als zij dat willen. Waarom Mariënvelde daarop een uitzondering is en dat de dagzorg ook als populaire ontmoetingsplek tegen eenzaamheid mag functioneren of tegen een (dreigende) burn-out, daarover had een internationale jury heel wat vragen en bewondering. Mariënvelde dingt mee met de Europese prijs voor dorpsvernieuwing en afgelopen donderdagmorgen waren vier juryleden, afkomstig uit Zwitserland, Oostenrijk, Duitsland en Nederland, op bezoek. Een ding staat vast: door de zorgcorporatie is de mentaliteit zienderogen veranderd in het dorp. Vriendschappen overheersen.
Zodra de ochtend in de BMV op stoom is, wordt er getrakteerd op appelgebak. De punten uit een taart maken onderdeel uit van het vijfjarig bestaan tijdens corona, dat is omgebogen naar het blikken jubileum van de BMV en de zorgcorporatie. Er zijn waardebonnen huis-aan-huis bezorgd. Mariënveldse mensen met een beperking bakken elke dinsdag twee appeltaarten. Meer kan niet in verband met de tijd en de beschikbaarheid van de bakvormen. Wie de waardebon wilde verzilveren, komt dit jaar wel ergens aan de beurt voor een feestelijke appeltaart.
Gemeenschapsgevoel
“Zo doen ze dat in Mariënvelde. Alle lof voor de bakkers, want vandaag smult ook de jury van de appeltaart en maken ze kennis met de ‘liefde’, het beleven van ‘Spaß’ ofwel ‘plezier’ en dat Mariënvelders met elkaar voor elkaar kunnen zijn,” legt voorzitter van de Brede Maatschappelijke Voorziening (BMV) Theo Donderwinkel de jury uit. De nieuwe sociale infrastructuur heeft Mariënvelde een nieuwe toekomst gegeven. Wethouder Ellen Dusseldorp vertelt over de noodzaak voor een dorpsplan: “De mensen worden ouder en de druk op de zorg en de leefbaarheid neemt toe. Gezamenlijk – Oost Gelre en Mariënvelds Belang – hebben we de inwoners kunnen overtuigen. De dorpsbewoners bewegen mee.”
Veranderde mentaliteit en jeugdige betrokkenheid
Sinds de oprichting van de zorgcorporatie is de mentaliteit zienderogen veranderd. Jonge mensen kiezen ervoor om in het dorp te blijven wonen. Het verenigingsleven bloeit er en er zijn nieuwe verenigingen opgericht. Een jurylid vraagt hoe ze dat financieel allemaal kunnen redden. “Behoort dat niet een taak te zijn voor de gemeente, om sport en beweging te helpen bekostigen, evenals de zorg die mensen nodig hebben?” 1,2 miljoen euro is naar Mariënvelds Belang gegaan om de BMV te bouwen en financieel gezond te houden. “We hebben jongeren bij de ontwikkeling van het gebouw betrokken zodat ze voelen: ‘dat gebouw is van ons’ en uiteindelijk voor de BMV gaan zorgen. Het aantal bezoekers van de BMV is niet het eerste van belang, maar hoe de zorgcorporatie mensen als maatjes aan elkaar verbindt. Daar zit de opening met zicht op de toekomst,” probeert Theo Donderwinkel zo goed mogelijk het Mariënveldse verhaal over te brengen.
Persoonlijke benadering, onconventionele aanpak
“Normaal moeten mensen bij de gemeente aanbellen, hun hand ophouden. Maar hier benader je Fleur, de professionele zorgcoördinator die hier geboren en getogen is, of ga je naar de BMV naar een van de activiteiten waar nieuwe vriendschappen zijn en waar ze je verder wegwijs maken. ‘Ze’ zijn één van ons.”
“Eigenlijk doen we soms ook dingen die niet mogen,” vertellen Joske Elsinghorst en Fleur Wieggers tijdens de presentatie over de zorgcorporatie die Mariënvelde zelf heeft opgericht. “We kijken er heel open naar, met name naar wat die inzet ons oplevert. Het is een kwestie van anders denken en anders doen. Met de BMV als fysiek gebouw en als de poort naar de zorg, die eigenlijk weinig medische grondslag heeft, maar waar mensen – veelal jongeren- dikwijls wel in belanden als daar een hulpvraag is. Ons uitgangspunt is dat wij in ons dorp geen cliënten en geen patiënten hebben, maar iedereen meedoet in de BMV en de zorgcorporatie. En iedereen zijn de inwoners,” leggen beide vrouwen uit.
Zelfstandigheid en innovatie
Sinds het bestaan van het BMV-gebouw en de zelfgeregelde zorg houdt een huisarts een dagdeel praktijk, is er een fysiotherapeut en soms ook een podotherapeut. Dat was voordien niet mogelijk. En de gemeente? Die regelt helemaal niets meer, wat echter wel een wettelijke taak is van de overheid. “We zijn samen met de gemeente een onbekende weg ingeslagen. De gemeente volgt ons en is heel open. Op basis van goed vertrouwen ontvangt de zorgcorporatie de financiële middelen die de gemeente normaal uitgeeft voor onze inwoners. Daar hebben we meer dan voldoende aan.” Sinds het bestaan hebben de BMV en de zorg in Mariënvelde niet meer bij de gemeente hoeven aankloppen voor meer geld of een tekortkoming aan iets. “Ja, één keer hadden we de gemeente nodig en dat was tijdens de energiecrisis direct na corona,” vertelt Theo Donderwinkel. Verder draait het dorpsleven in Mariënvelde uitstekend met de BMV als spil in het wiel.
Landelijk voorbeeld
Hoe Mariënvelde de leefbaarheid terug heeft gebracht in het dorp, is landelijk een voorbeeld voor veel bestuurders van de overheid. Onlangs kwam ook koning Willem-Alexander een kijkje nemen in het dorp om te zien hoe zij samen de schouders eronder zetten en met plezier leven. Mariënvelde ontving vorig jaar de landelijke dorpsvernieuwingsprijs en ook het ministerie van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) volgt Mariënvelde. Ze kwamen met een extra zak met geld van 200.000 euro. “Dat budget hebben we grotendeels weer teruggestort. Ze wilden Excel-bestanden hebben over het resultaat en daarvoor dossiers over de mensen aanleveren. Dat is een uitgangspunt van het oude denken en het werken met verouderde systemen. Als we daaraan meewerken, vernietigen we alles wat we in kleine stapjes hier hebben opgebouwd,” aldus Joske Elsinghorst. “We hebben een dorpssysteem ontwikkeld dat een soort micro-economie is waarbij we kijken naar wat nodig is en wat inwoners nodig hebben, en vervolgens koppelen we mensen aan elkaar. We lossen hier alles samen op door wegen te zoeken in de gemeenschap van het dorp.”
Jurybezoeken en rondleidingen
De jury kreeg tijdens de ochtend twee rondleidingen. Eén ging door de BMV en één naar De Boog en het schoolplein. Tijdens de getoonde film over Mariënvelde maakten juryleden hun aantekeningen en probeerden ze Mariënvelde te begrijpen door heel veel vragen te stellen.
Aanmelding voor Europese Prijs
Mariënvelde heeft zich zelfstandig aangemeld voor de Europese prijs voor dorpsvernieuwing. Om als kanshebber te worden gezien, heeft Mariënvelde de verhalen uit het dorp over de BMV, de Zorgcorporatie en het nieuwe dorpshart opgestuurd. “De prijs is voor het dorp, en de ontwikkeling die is doorlopen in de laatste 15-20 jaar. Met de drie aspecten hebben we een compleet en sterk verhaal. Een verhaal dat begint bij het maken van een dorpsontwikkelplan voor de jaren 2007-2017. Met het nieuw inrichten van de kern in 2023 zijn de speerpunten uit het plan voltooid. Die vormden de aanleiding voor de aanmelding voor de dorpsvernieuwingsprijs. De BMV en de Zorgcorporatie zijn immers al bijna 8 jaar operationeel en hadden al vier keer eerder kunnen inschrijven voor de prijs,” aldus de reactie van Elza Overbeek van Mariënvelds Belang. De prijsuitreiking is op 12 of 13 september in Stadtschlaining, Burgenland, Oostenrijk, de winnaar van vorig jaar.
Lees meer over het ontstaan: ‘BMV blikvanger voor burgerinitiatief’.
Geschreven door Eveline Zuurbier op 2024-05-24T18:53:48+02:00
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.