–
GROENLO – Waar ligt de Friese schans die gebruikt werd bij de belegering van Groenlo in 1627? Al jaren werd gezocht naar de precieze plek van het verdedigingswerk, maar nu is hij bij toeval ontdekt door Rietmolenaar Jan Willem ten Beitel. Als hij op zijn laptop wat oude satellietfoto’s bekijkt, komt hij de schans op het spoor.
“Ik was op zoek naar Erve Tops”, zegt Ten Beitel. “De familie Tops die op deze boerderij woonde, blijken voorouders van mij te zijn. Ik was benieuwd wat zij hebben meegekregen van het beleg van Groenlo in 1627.”
Als hij verder zoekt, komt Jan Willem terecht bij een kaart uit 1627, waarop het hele beleg van Groenlo staat met de circumvallatielinie: een aaneengesloten aarden wal van 16 kilometer lang, die rond de stad werd aangelegd. “Op de plek waar ik Erve Tops heb gevonden, zag ik op de kaart een boerderij vlakbij een legerkampement”, aldus Ten Beitel.
Kijken naar satellietfoto’s
Middels satellietfoto’s zoekt hij verder naar aanknopingspunten en komt hij iets bijzonders op het spoor. “Hier zie je een heel stuk van de linie lopen, met een soort van ruit erin”, zegt Ten Beitel, als hij wijst naar een figuur dat zichtbaar is in een maisland. “Dat noem je een redoute.” Het is een klein, geheel omsloten veldschans met uitspringende hoeken.
“Toen ik uitkwam bij wat op de kaart de Friese Schans zou moeten zijn, zag ik ook wat op mijn scherm verschijnen. Hier zie je vier hoeken die precies overeenkomen met de vorm van een schans”, zegt Ten Beitel, als hij wijst naar een vorm in het grasland.
‘Het laatste belangrijke puzzelstukje’
Amateurhistoricus Godfried Nijs, die zich al jaren verdiept in onderzoek naar de verdedigingswerken rondom Groenlo, reageert verrast op de vondst van de Rietmolenaar. “We wisten dat de Friese Schans ergens in dit grasland langs de Vredenseweg moest liggen, maar niet precies waar”, zegt Nijs.
“Dit is het grootste verdedigingswerk in de linie dat we nog niet hadden, het laatste belangrijke puzzelstukje.” De schans bewaakte volgens de amateurhistoricus de weg die tegenwoordig loopt richting het Duitse Vreden. “De schans was van belangrijke strategische waarde en controleerde het in- en uitgaande verkeer”, aldus Nijs.
‘Droogte heeft ook voordelen’
Deze ontdekking is niet de eerste. In 2003 werd de Franse Schans tijdens een droge periode ontdekt in een maisland, doordat delen van het gewas groen bleven. Vorig jaar dook er ineens een eeuwenoude kanonnenweg op, die in 1627 werd gebruikt om loodzware kanonnen naar het front te brengen.
“De droge zomers van de afgelopen jaren heb je nodig om deze bodemsporen zichtbaar te maken”, zegt Nijs. “Door nieuwe technieken als satellietfoto’s en drones is het ook makkelijker gevonden om naar dit soort dingen te zoeken. “De droogte brengt voor veel mensen ellende, maar voor mij heeft de droogte ook voordelen.”
Wat gebeurt er nu mee?
Ten Beitel is blij met zijn vondst, maar hoopt dat de schans verder met rust wordt gelaten. “Het is belangrijk dat we nu weten waar hij ligt en dat ze er wellicht op toeristisch gebied nog wat mee kunnen.” Dat vindt Nijs ook. “Het is mooi dat veel mensen de belangrijke historische waarde er van inzien, dat vind ik eigenlijk al genoeg.”
Bekijk de video:
Geschreven door Davie Klein Gunnewiek, Omroep Gelderland op 2023-06-24 17:12:49
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.