LICHTENVOORDE – De Zwarte Cross is overgenomen door de Amerikaanse durfinvesteerder KKR. Maar wat betekent dat voor jouw ticket, bier of merchandise? Komt dat geld nog bij de Zwarte Cross terecht, of verdwijnt het in de zakken van aandeelhouders aan de andere kant van de oceaan? Tijd om de geldstroom uit te pluizen.
Stefan Zeisberger weet waar jouw geld op de Zwarte Cross heengaat. – Foto: Omroep Gelderland
Festival de Zwarte Cross is in handen gekomen van het Amerikaans investeringsfonds Kohlberg Kravis Roberts (KKR). Dit fonds kocht vorig jaar tachtig festivals op, waaronder Zwarte Cross, Awakenings en Mysteryland.
KKR is een investeringsreus met een vermogen van bijna 600 miljard euro. Het fonds heeft banden met de Amerikaanse president Donald Trump en investeert in fossiele energie, de wapenindustrie en Israëlische infrastructuur en technologiebedrijven.
Waar komt jouw geld terecht?
Ook zou KKR investeren in bedrijven die actief zijn op de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever. Daarom riep Hans Keuper van Boh Foi Toch Zwarte Crossers eerder op in het rood gekleed naar de Zwarte Cross te gaan. Bekende artiesten als Goldband, Hang Youth en Youp van ’t Hek hebben hun optredens afgezegd.
Maar heeft dat zin? En komt het geld van hun optredens en jouw bier écht in de zakken van de omstreden durfinvesteerder KKR terecht? We vroegen het Stefan Zeisberger, hoogleraar financiële economie aan de Radboud Universiteit en gespecialiseerd in bedrijfseconomie.
Hoe lopen de geldstromen als een investeringsfonds zoals KKR een festival opkoopt?
“Als een investeringsfonds zoals KKR eigenaar wordt van een festival als Zwarte Cross, komen inkomsten uit kaartverkoop, horeca en merchandising – via allerlei tussenstappen – uiteindelijk indirect bij KKR terecht”, legt Zeisberger uit.
Met andere woorden: het geld van jouw ticket en merchandise komt eerst bij de festivalorganisatie binnen, maar via de eigendomsstructuur vloeit het overschot uiteindelijk naar de aandeelhouder.”
Houdt Zwarte Cross nog winst over of gaat alles naar de broekzak van KKR?
“Meestal blijft er een deel van de winst in het festival, bijvoorbeeld voor investeringen in programmering, personeel of terrein”, zegt Zeisberger. “Maar het uiteindelijke doel van een fonds als KKR is om rendement te maximaliseren. Dus op termijn kan de druk toenemen om meer winst uit het festival te halen. Dat kan in de toekomst invloed hebben op bijvoorbeeld de ticketprijzen. Toch gaat het vooral om een culturele clash.”
Helpt het als je geen merchandise meer koopt of als bands optredens afzeggen?
“Voor KKR is het festival alleen aantrekkelijk zolang het populair en succesvol is. Artiestenprotest of massale onvrede onder het publiek kunnen dus wel degelijk effect hebben”, zegt Zeisberger. “Maar het is lastig om zo’n beweging goed te organiseren. Voor veel artiesten is het festival belangrijk voor hun inkomsten en voor bezoekers ontbreekt simpelweg de structuur voor gezamenlijke actie. En KKR en Superstruct bezitten veel meer festivals dan alleen de Zwarte Cross.”
“Belangrijk om te weten: ook vóór de overname ging de winst al naar een externe eigenaar. Sinds 2021 is het Engelse entertainmentbedrijf Superstruct mede-eigenaar van Zwarte Cross. Maar KKR heeft een heel ander profiel en imago dan eerdere eigenaren.”
De Zwarte Cross noemt KKR de 'boze stiefmoeder'. Kunnen ze iets doen tegen die stiefmoeder?
“Niet echt”, zegt Zeisberger. “De inhoudelijke zeggenschap nog steeds bij Zwarte Cross zelf. Maar reputatieschade valt nauwelijks te vermijden: de culturele geloofwaardigheid staat onder druk sinds acts als Goldband zich hebben teruggetrokken vanwege de band met KKR.”
Goldband zegt Zwarte Cross af: ‘Hopen signaal af te geven’
Welke constructies gebruiken bedrijven als KKR om belasting te ontwijken of winsten af te romen?
“Private equity-fondsen gebruiken vaak internationale bedrijfsconstructies om zo min mogelijk belasting te betalen”, legt Zeisberger uit. “Winsten worden doorgesluisd via dochterbedrijven in belastingvriendelijke landen als Luxemburg of Ierland. Zo blijft er in Nederland minder belastbare winst over.”
“Deze constructies zijn legaal, maar maatschappelijk omstreden. KKR staat bekend om zijn professionele aanpak op dit gebied en gebruikt vaak ingewikkeldere – maar wettige – strategieën dan kleinere fondsen zoals Superstruct.”
Zwarte Cross neemt nadrukkelijk afstand van ‘boze stiefmoeder’
Geschreven door Eef van Bommel
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.