WINTERSWIJK – Boomkwekerijen in de Achterhoek slaan alarm: larven van kevers richten steeds meer schade aan. Vooral de meikever, de naam zegt het al: is in mei aanwezig. “Ze vreten alles kaal onder de grond. Hele wortelstelsels verdwijnen”, vertelt Jan Bent, eigenaar van Wenninkhof Hoveniers & Groencentrum uit Winterswijk. Hij ziet zijn omzet daardoor dalen.
Jan Bent runt een groencentrum in Winterswijk en de meikevers laten hem niet met rust. – Foto: 1Achterhoek / Omroep Gelderland
De schade begint ondergronds en daardoor vaak ongemerkt. De larven van de meikever leven jarenlang in de bodem voordat ze zichtbaar worden. “Sommigen blijven wel vijf jaar onder de grond”, vertelt Bent. “Het eerste jaar vreten ze alleen nog van humus, maar daarna beginnen ze aan het echte werk: wortels van gras, planten en bomen. Ze schillen als het ware de bast van de boomwortels af. Dan is het snel gedaan met die boom.”
De larven zijn pas na jaren klaar om te verpoppen. Dat gebeurt stilletjes, diep in de grond, vaak midden in de winter. “Dit jaar hebben we er al een paar in januari opgegraven”, vertelt hij. “Dan weet je: het seizoen gaat vroeg beginnen.”
Warme weer heet ze welkom
Door het warme voorjaar vlogen de eerste kevers al eind april uit de grond. “Normaal gebeurt dat pas begin mei”, vertelt Bent. “Maar doordat de winter nagenoeg oversloeg en maart al ongewoon warm was, kwamen ze vroeg uit de grond. Dan begint het opnieuw: paren, eitjes leggen en een nieuwe generatie larven die zich een weg vreet door alles wat leeft.”
Prijzen gaan omhoog
Bij een boomkwekerij in Lievelde merken ze de consequenties van de meikevers aan alles: bomen groeien trager, slaan moeilijker aan en de uitval neemt toe. “We draaien zeker 20 procent minder omzet”, zegt de ondernemer. “De impact van deze kevers en hun larven is de laatste tientallen jaren steeds groter geworden. We hebben bovendien meer ziektes en langere periodes van droogte. Gevoelige boomsoorten, zoals kleine eiken, slaan vaak niet aan. Daardoor gaan de prijzen omhoog.”
Omdat bomen langer nodig hebben om te groeien, worden ze uiteindelijk duurder voor de consument. “Elke boom die het niet haalt, moet je meerekenen in je verkoopprijs.”
Wijk vangt meer dan 14.000 meikevers
Dat het probleem steeds groter wordt, merken niet alleen hoveniers en kwekerijen maar ook buurtbewoners in Winterswijk. In de groenste wijk vingen ze dit voorjaar ruim 14.000 kevers. “We zetten daar kevervallen uit: bakken water met zeep. Iedere ochtend schudden we aan de bomen, zodat de kevers eruit vallen”, vertelt Bent.
Ook bij een boomkwekerij in Lievelde zetten ze kevervallen in. “We hangen bollampjes op met water en zeep eronder. Het licht trekt de kevers aan, waarna ze in het sop vallen. Dat helpt wel, maar is arbeidsintensief,” vertelt de boomkweker.
Geen gif, wel slimme oplossingen
Chemische bestrijdingsmiddelen zijn vrijwel geen optie meer. “Die zijn in Nederland grotendeels verboden”, zegt Bent. “Bovendien doden ze niet alleen de meikevers, maar ook nuttige insecten zoals het lieveheersbeestje. En die hebben we juist nodig tegen luizen.”
Kwekers gebruiken steeds vaker aaltjes als alternatief. Ze brengen de microscopisch kleine beestjes met water aan op de bodem. De aaltjes zoeken larven op en dringen die binnen. “De grond moet dan wel vochtig zijn, en het moet koel en bewolkt zijn, want aaltjes kunnen niet tegen zonlicht”, legt Bent uit. “Het is precies werk, maar effectief als je het goed doet.”
Daarnaast zijn er plantenversterkende middelen. “Dat is geen gif, maar een natuurlijk versterkingsmiddel”, zegt Bent. “Het vormt een laagje onder de plant waar de larven niet van houden.”
Golfbeweging in de natuur
De keveroverlast is onderdeel van een natuurlijke cyclus, zeggen kwekers. “Elk derde jaar is er vaak een piek. Dit jaar is het bijzonder heftig.” Toch hoort de meikever bij het ecosysteem. “Net als rupsen en bladluizen. Als er balans is, is het geen probleem. Maar als het er te veel zijn, krijg je echt een plaag.”
Ondanks alle uitdagingen blijven kwekers hopen op meer ondersteuning én op een natuurlijke balans. “Alle beetjes helpen. Maar je moet er wel constant bovenop zitten en doorgaan met de aanpak: na één keer zijn de meikevers niet weg.”
Geschreven door Elcin Coraklar
Mail ons!
Heb jij een tip of opmerking? Mail naar de redactie: redactie@1achterhoek.nl.