‘Global Goals’ in Aalten? Dat zijn naoberschap, vreugde en met mekaar op één lijn zitten

AALTEN - ‘Soms wordt smalend over jongeren gedaan, terwijl ze heel wijs zijn en kunnen geven wat in hun hart zit’. Het zijn woorden uit een hartelijk welkom aan politici en overheidsfunctionarissen van schooldirecteur Julliet Wijngaards. Ze weet dan nog niet dat halfweg de dag wethouder Hans te Lindert haar leerlingen zal vragen om de toekomst van gemeente Aalten te helpen bepalen.

Want scholieren van Schaersvoorde hebben zorgen of en dat de Achterhoek de Achterhoek nog kan blijven in het omzien naar anderen en of ze nog wel les zullen krijgen van docenten. Ze hebben zorgen over de boeren: ‘maak ze niet zwart, ze zorgen voor ons voedsel’. En ze vragen zich af wanneer ze na hun studie terugkeren nog gezellig kermis en carnaval kunnen vieren: de feestzaal in Harreveld is al gesloopt voor woningen. En kunnen we samenleven met de natuur, roepen ze op. "Als ik door een bos loop geeft me dat zoveel vreugde." "Ik maak me soms zorgen over de watertekorten."

Gemeenten uit het land

De zorgen zijn veelzeggend over hoe zij kijken naar hun toekomst en wat van waarde kan zijn op de dag dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) in Aalten de ‘Meest Inspirerende Gemeente voor de Global Goals’ verkiest. Zes leerlingen van Schaersvoorde gaan een belangrijk aandeel daarin krijgen. Onder meer vullen gemeentebestuurders en beleidsambtenaren uit Ooststellingenwerf, Rotterdam, Den Haag, Schouwen-Duiveland, Hengelo (O) en buurgemeenten Oost Gelre en Oude IJsselstreek de sportzaal van het Christelijk College Schaersvoorde. Het optreden van zes scholieren van Schaersvoorde als leerlingenpanel maakt aan het begin van de dag al diepe indruk.

Het water stroomt en bloeiende planten

De zaal ziet er kleurrijk uit met gestapelde blokken waarop de duurzame ontwikkelingsdoelen, de zogenaamde ‘Global Goals’, staan vermeld. Gemeente Aalten neemt deze wereldwijd afgesproken ontwikkelingsdoelen mee als leidraad voor het lokaal beleid en ernaar handelen. Daarvoor won Aalten vorig jaar de VNG-prijs voor Meest Inspirerende Global Goals Gemeente voor de herinrichting van de Admiraal de Ruyterstraat en de Dijkstraat. Die werden klimaatvriendelijker, groener door het toepassen van bepaalde technieken in de straten zelf. "Je wordt er blij van. Het water stroomt, bloeiende planten en alles is nu groen," zegt burgemeester Stapelkamp over het duurzame resultaat van een goede samenwerking tussen mensen, de gemeente en de aannemer.

Aalten en Bronckhorst zijn de twee Achterhoekse gemeenten die zich aan de ‘Global Goals’ verbonden hebben. In totaal zijn dat 123 gemeenten in Nederland.

In 2030 doelen bereiken

Maar waar gaan ‘werelddoelen’ precies over? In 2016 stelden de Verenigde Naties zeventien ‘sustainable development goals’ (SDG’s) op om de wereld duurzamer en rechtvaardiger te maken. De duurzame ontwikkelingsdoelen gaan over: geen armoede, geen honger, goed onderwijs, gendergelijkheid, schoon water en hygiëne, werkgelegenheid, duurzame steden, klimaat, water, samenwerking en wat je doorgeeft aan de volgende generatie. In 2030 moeten deze doelen bereikt zijn. Gemeenten worden uitgedaagd om deze doelen in hun projecten zichtbaar te maken en mensen daardoor in beweging te brengen om mee te doen. De doelen zijn belangrijk bij afweging voor het toekomstige beleid voor jaren. Hierover maken gemeenten keuzes die fundamenteel zijn voor de blik naar de toekomst. Hoe denken de leerlingen hierover? Wat zijn voor hun de ‘Global Goals’ waarop keuzes worden gemaakt?

"Rest van Nederland: onthoud dat woord ‘Naoberschap’ en neem dit mee"

Ze doen een voorslag:

Lucas: "Ik woon in de Achterhoek en daar kennen we ‘naoberschap’. Dat is omkijken naar de ander. Als je dat doet wordt het gezellig waar je ook bent. Zo doen we dat hier in de Achterhoek. Rest van Nederland: onthoud dat woord: ‘naoberschap’! Neem dit mee en doe er iets mee."
Imme: "Door corona voelde ik me eenzaam. Ik miste contact, dus menselijk contact houden is belangrijk."
Shoeraya: "Ik woon in een ‘gat’: Harreveld. Iedereen kent elkaar. We vieren carnaval en kermis. Daar kom je elkaar tegen. Dat maakt het gezellig. Dat die dingen doorgaan is belangrijk.
Rebecca: "Groen! De boeren doen dat."
Demian: "Bos en groen behouden. Als ik in een bos loop dat pept me dat op. De natuur geeft vreugde aan de mensen en de dieren."

Dit is wat jonge mensen belangrijk vinden, hoe de gemeente lokaal problemen kan oplossen om verderop in de wereld, het leven gezonder en mensen in bijvoorbeeld in Afrika ook een betere toekomst te geven.

Punten verdienen door Global Goals toe te passen

Burgemeester Stapelkamp: "We hebben de global goals verwerkt voor de verbetering van de inrichting van straten. En dan dwing je een aannemer ook te kijken naar het sociale vlak: ‘wat doet de aanpak van de Admiraal de Ruyterstraat in een wijk en wat zijn de effecten van waterberging? Bij de aanbesteding konden aannemers punten scoren op deze duurzame doelen. En dan zie je dat ze met andere technieken komen. Dit hebben we voortgezet in het centrumplan voor Dinxperlo.

De duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) zijn dus ook bedoeld om te kijken naar wat we lokaal kunnen bijdragen. Ook hier zijn problemen die spelen en moeten worden opgelost.

"Dit is wat we moeten doen in de politiek. Op een eenvoudiger manier kijken

De lokale Global Goals -naoberschap, vreugde , groen - die leerlingen aan de aanwezigen geven vormen de rest van de dag een voedingsbodem voor de gemeentes om nieuwe projecten die bijdragen aan een betere wereld. Hun aandeel moet dan ook een vervolg krijgen, vindt wethouder Hans te Lindert. "Dit is wat we moeten doen in de politiek. Op een eenvoudiger manier kijken om de problemen door te hebben voor ons toekomstbeleid.

Schaersvoord is trots op hoe zij de Global Goals verwoord hebben. En dat de VNG en de gemeente Aalten ons een platform hebben gegeven", maatschappijleerdocent Wouke Gerritsma. "Wij doen er alles aan zodat zij het verschil kunnen maken en wat leerlingen kunnen doen om de wereld een stukje beter te maken."

Er volgen nog workshops en bezoeken aan voorbeeldprojecten in Aalten. Een delegatie gaat ook naar ‘Zonvarken’, een boer waarover de leerlingen het hadden die goed doet voor ‘land-bouwen’. Hengelo zal later op de dag na Aalten worden uitgeroepen tot Meest Inspirerende Gemeente Global Goals 2023 worden uitgeroepen omdat ze bij vernieuwing van het marktplein de duurzame doelen in acht hebben genomen.